Andrzejki 2019: Skąd wziął się zwyczaj? Poznaj historię andrzejek

Andrzejki ostatkami

Andrzejki to okazja do ostatnich szaleństw przed pełnym zadumy i oczekiwania na Boże Narodzenie okresem adwentu. Andrzejkowe obchody zawsze przypadają na 30 listopada, dzień upamiętniający świętego Andrzeja – patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Jednak czas na zabawę i wróżby powinien być zarezerwowany na wigilię tego dnia, czyli wieczór 29 listopada. Natomiast następnego dnia należy pamiętać o złożeniu życzeń Andrzejom, gdyż wielu z nich obchodzi wówczas imieniny.

Korzenie Andrzejek

Wciąż trudno jest ustalić, kiedy po raz pierwszy związano postać świętego Andrzeja z wróżbami. Niektórzy historycy są zdania, że pierwsze andrzejkowe wróżby pojawiły się już w XXI wieku. Mają one być spuścizną celtyckich i starogermańskich wierzeń sięgających XII wieku. Wszystko dlatego, że istotną rolę w ichniejszej kulturze odgrywał bóg Frey, dawca bogactw, bóg miłości, płodności i urodzaju. Inni natomiast przekonani są, że ich korzenie sięgają znacznie dalej, bo do starożytnej Grecji. Za tą teorią przemawiać ma między innymi podobieństwo między greckim odpowiednikiem imienia Andrzej – Andreas – a słowem "mężczyzna" – "andrós".

Andrzejki w Polsce

Andrzejkowe zwyczaje były znane w całej Europie już w średniowieczu, w tym również w Polsce. W końcu w tych czasach wróżby były niezwykle popularne. Jednak po raz pierwszy o andrzejkach wspomniano w 1557 roku. W swojej sztuce teatralnej "Komedyjka Justyna i Konstancyjej" pisarz i poeta Marcin Bielski zawarł co nieco o andrzejkowych wróżbach.  

Dawne obchody andrzejek

Choć obecnie do andrzejkowych wróżb podchodzi się z przymrużeniem oka, nie zawsze tak było. Jak zdradza to jedno ze starych polskich przysłów, Andrzejki obchodzone były przez panny. Ze względu na przekonanie, że końcowi listopada towarzyszy szczególna aura, dawniej wierzono, że to najlepszy czas na poznanie miłosnych losów. Dlatego też w wieczór 29 listopada dziewczęta zbierały się z nadzieją na wywróżenie sobie małżonka. Wróżby były traktowane bardzo poważnie i odprawiano w samotności.

Andrzejki w dzisiejszych czasach

Podczas gdy nasze przodkinie wierzyły w moc andrzejek i wróżb, dzisiaj panie są o wiele mniej przesądne i andrzejkowe wróżby traktują jako jeden z elementu wieczornej zabawy przed nadchodzącym adwentem. W końcu to jedyna okazja w roku by lać wosk przez klucz i wspólnie odgadywać, co też kryje się za danym kształtem. Przede wszystkim obecnie andrzejki obchodzone są przez wszystkich – zarówno niezamężne panie, jak i te będące w związku oraz panów, którzy w przeszłości mogli sobie wywróżyć żonę podczas katarzynek.